Ko Ho Sing is duidelijk de leider van de pachtassociatie. Hij regelt alles: pachters, boekhouders, hulpkrachten (vooral familie en vrienden). De tekst heeft het ook over djinting, tjongsoen en wékie maar ik weet niet wat voor functies dat zijn.
Helaas blijven de inkomsten achter bij de pacht. Een groot probleem is de illegale opium: die bederft de markt. Als de pachters daardoor zonder geld komen te zitten, springt Ho Sing bij. Hij zit als enige van de aandeelhouders voldoende in de slappe was; misschien is hij ook wel de enige die daartoe bereid is (een kwestie van principe voor hem: tan nĕdya cidra wicana, ‘niet van plan zijn woord te breken’). Alleen, hij staat ook al garant voor andere pachten, waar eveneens geld bij moet (slacht en sterke drank). De associatie krimpt doordat er aandeelhouders uit stappen (om financiële redenen; sommige omdat ze met justitie in aanraking komen).
Afb. 1. Verklaring van goed gedrag, nodig om opium te mogen verkopen. Exemplaar van Ko Ho Sing.
De drie aandeelhouders die uiteindelijk over blijven, willen nu de illegale opiumverkoop op het hoogste niveau aankaarten, bij de Gouverneur-Generaal. In Bogor ontdekken ze dat deze juist naar Batavia is, voor de bruiloft van de dochter van de admiraal, en twee weken weg blijft. Zijn minister – ‘directeur’ in het spraakgebruik van Nederlands-Indië – van pachterijen ontvangt hen wel. Hij eist onverminderde betaling van de pacht, ongeacht wat er verder aan de hand moge zijn. Weer terug, gaan de heren er toe over hun bezit te veilen, hun huisraad, hun huizen, want het geld raakt op. Dat is natuurlijk maar een tijdelijke oplossing; de oorzaak van de schulden – die blijven oplopen – wordt er niet mee weggenomen.
Onder de pachters heerst grote onrust. Ho Sing besluit een inspectiereis te maken door het Solose pachtdistrict. Er zijn 22 plaatsen (de tekst noemt ze allemaal). Hij bezoekt ze een voor een, per rijtuig of met de trein als dat kan, anders te paard. Hij wordt overal als een vorst ontvangen. Het bezoek verloopt volgens een vast patroon: ontvangst door de pachter en zijn personeel met gamelanmuziek en zang en dans, soms een wajangvoorstelling, zeker een diner en een feest, overnachting bij de pachter (overal één nacht), dan door naar de volgende. Tussendoor is er ook nog tijd voor uitstapjes.
De inspectiereis stemt Ho Sing somber. Bijzonderheden van de zakelijke besprekingen krijgen we niet. Ho Sing doet zijn inspectiereis in twee ronden, die hij afsluit met een verslag aan de andere aandeelhouders.