Dood van moeder

De inkt van het testament is nog niet droog of het volgende probleem dient zich al weer aan. Nu is het Ho Sings dochter Oedip, wier gedrag in de ogen van moeder geen pas geeft. Het is beter als ze trouwt. Moeder weet een kandidaat.

Moeder gaat gestaag achteruit. Van lopen naar de gevangenis is geen sprake meer; ze komt er alleen nog met een rijtuig, terwijl iemand haar ondersteunt, tot ook dat niet meer kan. Ho Sing laat moeder op de foto zetten, thuis, gezeten op een stoel met de familie om zich heen. Het is een bijzondere aangelegenheid; de tekst noemt het tijdstip van fotograferen met dezelfde uitvoerigheid als het tijdstip van een geboorte of overlijden (uur, dag, datum, maand en jaar, op de Europese, Javaanse en Chinese kalender). Behalve bijzonder is je laten fotograferen ook prijzig: ƒ 80 voor twee foto’s. De fotograaf, Cephas, was een van de eerste fotografen in Nederlands-Indië.

Sioe (echtgenote 4) past nu de hele dag op moeder; alleen de nachten brengt ze bij Ho Sing in de gevangenis door. Moeder bestemt een armband (? kantjing tangan) met diamant voor haar, uit dankbaarheid, en brengt de anderen op de hoogte, om latere misverstanden uit te sluiten. Ze heeft haar kijk op deze schoondochter grondig bijgesteld.

Ho Sing begrijpt dat het einde nabij is. Materieel is moeder voorbereid. Er is een testament gemaakt; haar doodskleed ligt al sinds haar vijfenveertigste klaar. De medicijnen helpen niet meer. Moeder wil ook helemaal geen medicijnen meer; ze wil haar zoon. Er volgt crisisberaad.

Het rekest aan de resident waartoe besloten wordt, om te vragen of Ho Sing afscheid van zijn moeder nemen mag, haalt niets uit: hij heeft niet de bevoegdheid om te beslissen, zegt de resident. Dus gaat er een rekest naar de hoogste instantie, de gouverneur-generaal in Batavia. Per telegraaf, want de tijd dringt. Diens antwoord komt per post: verzoek afgewezen. De dokter probeert het nogmaals bij de resident. Weer tevergeefs: die durft geen toestemming te geven.

Ho Sing legt zich er bij neer. God wil het blijkbaar zo. Iemand bedenkt dat Ho Sing dan maar een kledingstuk van zichzelf naar moeder sturen moet.

Moeder overlijdt op 29 juli 1879, aan ouderdom; ze is 75 jaar. Eerst regelt ze nog twee huwelijken. Ho Sing ‘schreit als een vrouw’, zegt de tekst.


Copyright © 2024 Willem van der Molen